U kent het waarschijnlijk wel. Pitches van jonge bedrijven die hun toehoorders proberen te overtuigen dat hun oplossing uniek is en een groot succes zal worden. De kwaliteit van deze pitches is tegenwoordig verbeterd door de toegenomen aandacht voor presentatietechnieken, zoals timing, slides en oneliners. Ik kom zelden meer pitchers tegen waarvan de presentatie onder de maat is. Pitchtrainingen horen voor veel jonge ondernemers inmiddels tot de standaardtools van hun ontwikkeltraject.
Toch laten dergelijke optredens steeds meer een onbestemd gevoel achter. Is de gepresenteerde oplossing echt zo perfect als wordt voorgespiegeld? Waar zitten de zwaktes in de propositie? Deze komen vaak niet ter tafel. Ondanks de verbeterde presentatietechnieken, blijft er vaak een gevoel van twijfel achter.
Dit verschijnsel doet zich niet alleen voor in de wereld van de startups. Corporates laten zich in hun jaarverslagen en MVO-rapportages bijna per definitie alleen van hun mooiste kant zien. En eigenlijk geldt dit doorgaans ook voor de meeste andere spelers zoals universiteiten, overheidsinstanties en NGOs. Voor de lezer zijn deze uitingen meestal weinig inspirerend en belangrijker nog, je leert er niets van. Eenvoudigweg omdat leermomenten doorgaans niet worden benoemd.
En dat is bijzonder jammer, zeker in een tijd waarin vaak wordt gesproken over lerende organisaties en zelfs een lerende samenleving. In de praktijk is er meestal erg weinig ruimte om van elkaar te leren door het delen van misstappen. Echter, mislukkingen zijn een bron van nieuwe informatie en kunnen leiden tot nieuwe oplossingen. Daarom pleiten we ervoor om bewust aandacht te besteden aan gemaakte blunders als leermomenten en bronnen van innovatie, in plaats van als tekenen van falen. Het delen van gemaakte fouten komt dan veel meer in het licht te staan van kracht en goed leiderschap. Bovendien wordt ook de rest van de samenleving een dienst bewezen.
Hoe kunnen we de angst om blunders te delen doorbreken? Er zijn verschillende manieren om dit te bevorderen. Zo kunnen bijvoorbeeld door de overheid gefinancierde innovatieprojecten verplicht worden gesteld om in hun verslaglegging een ‘leer-paragraaf’ op te nemen. Ook kunnen startups in hun pitches gemakkelijk aandacht besteden aan zaken die in hun ontwikkeling anders zijn gelopen dan gedacht en hoe ze daar vervolgens mee zijn omgegaan. Als potentiële financier zou ik bovengemiddeld geïnteresseerd zijn in het leervermogen van het team achter de jonge onderneming. Hoewel het delen van missers voor de meeste ondernemingen niet kan worden afgedwongen, zullen op de lange termijn steeds meer organisaties besef krijgen van het belang van een lerende samenleving en zullen ze ook blunders willen delen als onderdeel hiervan.
